W trakcie rozszerzania diety maluszka często zastanawiamy się kiedy jest właściwy moment na naukę samodzielnego jedzenia sztućcami. Czy powinniśmy robić to od samego początku naszej przygody z jedzeniem czy też lepiej zacząć od karmienia łyżeczką przez rodzica? Nie ma na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi. Część rodziców rozpoczyna od karmienia dziecka łyżeczką. Część opiekunów wybiera metodę BLW, gdzie to dziecko decyduje o tym ile i w jaki sposób zje. Niezależnie od tego, które rozwiązanie wybierzemy warto zaznajamiać dzieci ze sztućcami od samego początku naszej kulinarnej przygody. Dzieci uczą się poprzez obserwowanie i naśladowanie, jest więc duża szansa, że widząc rodziców jedzących posiłek sztućcami same będą chciały po nie sięgnąć. Ale jak zacząć? Kiedy dać dziecku łyżeczkę, a kiedy widelec? Czy pozwolić na jedzenie rękoma? Te i inne wątpliwości postaramy się rozwiać w poniższym artykule.

Jedzenie rękoma – czy to dobry pomysł?

Wielu rodziców ma obawy czy pozwalać dziecku na jedzenie posiłków rączkami. Często obawiają się, że jedzenie paluszkami spodoba się dziecku tak bardzo, że nie będzie chciało sięgnąć po sztućce. Teza ta nie ma jednak potwierdzenia w rzeczywistości. W praktyce dobrze jest pozwolić dziecku na jedzenie rękoma, aby w pierwszej kolejności opanowało trudną sztukę trafiania do buzi. Jedzenie rączkami, rozgniatanie jedzenia, testowanie faktur i konsystencji jest też świetną ucztą dla zmysłów dziecka. Dziecko uczy się również poprzez dotyk, zatem samo jedzenie będzie dla niego także świetnym sensorycznym doświadczeniem!

Przy jedzeniu rączkami musimy na pewno uzbroić się w cierpliwość i mieć większą tolerancję dla bałaganu. Na początku może okazać się, że zamiast do buzi maluszka więcej jedzenia trafia na ubranka czy na podłogę. Bywa, że w takich sytuacjach często tracimy cierpliwość i próbujemy wyręczyć dziecko, bo tak szybciej, czyściej i wygodniej dla nas. Dajmy sobie jednak czas i uzbrójmy w cierpliwość – to naprawdę procentuje. Z czasem ruchy dziecka będą bardziej precyzyjne i jedzenie coraz częściej będzie lądować w buzi. Im szybciej rozpoczniemy naukę, tym szybciej dziecko opanuje tę trudną sztukę i będzie jadło samodzielnie.

Zestaw sztućców w etui We Might Be Tiny Miś dusty rose

Kiedy proponować dziecku łyżeczkę?

Dobrą, dopasowaną do potrzeb maluszka łyżeczkę możemy zaproponować dziecku od samego początku rozszerzania diety, tj. zazwyczaj po 6. miesiącu życia. Zwróćmy uwagę na to, aby łyżeczka była dostosowana wielkością do buzi i małych rączek dziecka, średnio twarda, dość płaska, lekka i wykonana z bezpiecznych materiałów.

Jeśli jesteś przed wyborem pierwszej łyżeczki może zainteresować Cię artykuł: ”Jak wybrać pierwsze sztućce dla niemowlaka?”

Im szybciej wręczymy maluchowi jego własną łyżeczkę, tym większa jest szansa, że sprawnie opanuje jej używanie. Nie ma sensu czekać, aż dziecko pójdzie do żłobka czy przedszkola, dobrze byłoby gdyby idąc do placówki miało już za sobą pierwsze doświadczenia z samodzielnym jedzeniem. Dziecko będzie czuło się pewniej, a i my będziemy spokojniejsi. W wieku przedszkolnym na naukę może już być zbyt późno, a maluch może odmawiać podejmowania samodzielnych prób jedzenia, w szczególności jeśli dotychczas był karmiony przez rodzica.

Silikonowe łyżeczki dla dzieci do nauki samodzielnego jedzenia Mushie Powder Blue

Do pierwszych samodzielnych prób jedzenia wybierzmy dla dziecka te potrawy, które łatwiej będzie mu nabierać na łyżeczkę, czyli np. gęste zupy krem. Jeśli dziecko nie jest zainteresowane samodzielnym jedzeniem możemy na początek kłaść sztućce blisko jego talerza licząc, że z czasem po nie sięgnie. Bądźmy też uważni na sygnały wysyłane do nas przez maluszka. Czasem niemowlęta, gdy są karmione przez rodzica próbują zabrać mu łyżeczkę i samodzielnie trafiać nią do buzi. Pozwalajmy na takie próby, nawet jeśli na początku wydaje się, że jest z tego więcej bałaganu niż realnej korzyści. Dziecko z czasem nauczy się poprawnego chwytania łyżeczki, trafiania do buzi, a co za tym idzie w brzuszku będzie lądować coraz więcej pokarmu. Możemy też próbować tzw. karmienia na dwie łyżeczki. Jeśli dziecko zabiera nam łyżeczkę, którą je karmimy możemy próbować „dokarmiać” dziecko drugą łyżeczką. Maluch uczy się samodzielnego jedzenia, a my mamy pewność, że nie będzie głodny i jedzenie rzeczywiście wyląduje w jego żołądku.

Kiedy dziecko powinno umieć jeść widelcem i łyżeczką?

Odpowiedź na to pytanie jest w zasadzie prosta – wtedy, kiedy będzie na to gotowe. Nie poganiajmy, nie porównujmy naszego dziecka do innych dzieci, nie naciskajmy na nie i nie zmuszajmy do korzystania ze sztućców. Zaufajmy naszemu maluchowi, że nie będzie jadł rękoma do dorosłości. Dzieci uczą się przez naśladownictwo. Jeśli będą widziały, że rodzice posługują się sztućcami, jest duże prawdopodobieństwo, że z chęcią również po nie sięgną. Dlatego tak ważne jest wspólne spożywanie posiłków, a nie tylko samotne karmienie dziecka łyżeczką. Celebrujmy wspólne posiłki, jedzmy razem to samo (w miarę możliwości), a dziecko będzie uczyć się nowych smaków nabywając jednocześnie nowych umiejętności, takich jak korzystanie ze sztućców. Cały czas proponujmy dziecku używanie widelca i noża, a jeśli nie wyraża na to ochoty to połóżmy je w zasięgu wzroku, niedaleko talerza malucha. Większość dzieci prędzej czy później po nie sięgnie.

Done by Deer Yummy+ sztućce Set grey

Kiedy uczyć dziecko samodzielnego jedzenia?

Czy w ogóle należy uczyć dzieci samodzielnego jedzenia? To zależy. Niektóre dzieci nabywają umiejętność posługiwania się łyżką czy widelcem bardzo płynnie, niejako przy okazji. Po prostu naśladują dorosłych i metodą prób i błędów uczą się jak należy postępować, aby „trafić” łyżeczką do buzi. Niektórym dzieciom zajmie to więcej czasu, innym mniej, ale ostatecznie efektem będzie samodzielne jedzenie. Są jednak maluszki, często mniej otwarte na samodzielność czy zmiany, które będą preferować karmienie przez rodzica. Może to być powodowane tym (choć wcale nie musi), że od samego początku karmimy dziecko łyżeczką, nie dając mu jednocześnie wyboru i ograniczając jego samodzielność. Dziecko widząc, że do buzi trafia znacznie więcej jedzenia gdy jest karmione przez opiekuna może po prostu zrezygnować z podejmowania samodzielnych prób używania sztućców. Choć nie jest to regułą. Bywa, że dzieci, które już próbowały jeść samodzielnie i wychodziło im to całkiem nieźle nagle chciały być tylko karmione przez rodziców i odmawiały podejmowania jakichkolwiek samodzielnych prób spożywania posiłków. W takiej sytuacji należy uzbroić się w cierpliwość i nadal proponować dziecku sztućce pozostawiając je w zasięgu jego wzroku. Jest to prawdopodobnie jeden z etapów w rozwoju dziecka, który wkrótce minie.

Zestaw widelec i nóż Nana's Manners 3-9 lat etap 3 rich purple

Kiedy dać dziecku nóż?

Wtedy, kiedy jest na to gotowe. Większość dzieci zaczyna używać widelca i noża w okolicy trzecich urodzin. Mówimy oczywiście o sztućcach dostosowanych do potrzeb dziecka, w mniejszym rozmiarze i o wygodnym uchwycie. Dzieci bardzo lubią naśladować dorosłych, jest zatem duża szansa, że będą chciały używać noża jak najszybciej. Wybierając nóż dla maluszka sprawdźmy czy nie jest on zbyt ostry – tak, by maluszek nie zrobił sobie nim krzywdy ani zbyt tępy – tak, by był w stanie nim cokolwiek przekroić. Nic tak nie zniechęca malucha do podejmowania samodzielnych prób jedzenia jak niedostosowane sztućce, które nie spełniają swoich funkcji.

Okolice trzecich urodzin dziecka są też najczęściej dobrym momentem do zamiany dość miękkich sztućców z tworzywa sztucznego na te wykonane ze stali nierdzewnej, najlepiej z ergonomiczną silikonową bądź plastikową rączką.

Naukę posługiwania się nożem i widelcem zdecydowanie ułatwia wybór odpowiednich, wygodnych dla maluszka sztućców. Pomocne mogą być sztućce z wyprofilowanym uchwytem, który wymusza właściwe trzymanie ich w dłoni. Takie są właśnie sztućce od Nana’s Manners, które znacznie ułatwiają prawidłowy chwyt, jednocześnie wpływając pozytywnie na rozwój motoryki małej u dziecka. Zestaw z łyżką i widelcem jest przeznaczony dla maluchów w wieku 1-3 lata, natomiast ten z widelcem i nożem będzie odpowiedni dla dzieci powyżej 3. roku życia. Jego używanie świetnie wspiera rozwój jednoczesnej koordynacji prawej i lewej ręki podczas jedzenia, a specjalnie zaprojektowany kształt, rozmiar oraz waga - z myślą o przedszkolakach - pozwala budować niezależność podczas posiłków. Nana’s Manners zapewnia, że będą to ostatnie sztućce jakich będzie potrzebować Twoje dziecko zanim będzie gotowe na sztućce dla dorosłych.

Zestaw sztućców Little Dutch Mio 3 szt. Sailors Bay

Pierwsze sztućce – jakie wybrać?

Wybierając pierwsze sztućce dla maluszka zwróćmy uwagę na materiały, z których są wykonane. Decydując się na sztućce z tworzyw sztucznych sprawdźmy czy nie zawierają one niebezpiecznych związków, takich jak BPA czy ftalany. Dla nieco starszych maluchów świetnie sprawdzą się sztućce stalowe z miękką rączką wykonaną z bezpiecznego plastiku bądź silikonu. Takie sztućce, w szczególności łyżkę i widelec możesz proponować już dzieciom krótko przez pierwszymi urodzinami. Bardzo ważne jest również to, aby sztućce były dostosowane do malutkich rączek, aby były ergonomiczne, łatwe do chwytania i po prostu dobrze leżały w małej, dziecięcej dłoni.

Kiedy uczyć dziecko jeść sztućcami – podsumowanie

Sztućce najlepiej wprowadzać od samego początku rozszerzania diety malucha. Jeśli będziemy wspólnie spożywać posiłki, dziecko w naturalny sposób będzie chciało nas naśladować. Kładźmy sztućce (na początku łyżeczkę) w zasięgu wzroku dziecka, proponujmy jej używanie, a maluch powinien szybko „załapać” w jaki sposób jej używać. Jeśli będziemy mieć szczęście to dziecko nabędzie te umiejętności naturalnie, nie wymagając od nas dużego zaangażowania. Oczywiście musimy dać dziecku czas i uzbroić się w cierpliwość, bo sam proces zapewne trochę potrwa. Jednym dzieciom idzie to bardzo szybko i używają samodzielnie łyżeczki czy widelca już około 9 miesiąca życia, inne potrzebują trochę więcej czasu i będą jeść samodzielnie mniej więcej jako półtoraroczne dzieci. To wszystko norma i ma powodów do niepokoju. Dajmy sobie i dziecku czas, cierpliwość i dużo spokoju, z pozytywnym nastawieniem na pewno się uda.

Może zainteresują Cię jeszcze:

Jak wybrać pierwsze sztućce dla niemowlaka?

TOP sprawdzonych akcesoriów przy rozszerzaniu diety dziecka

Jak wybrać kubek dla dziecka?